< a style="font-family: 'Open Sans', Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; font-style: inherit; font-weight: inherit; outline: 0px; vertical-align: baseline; color: rgb(233, 79, 29); text-decoration: none; transition: all 0.2s ease-in 0s; border: 0px none; margin: 0px; padding: 0px">
Przez stulecia wmawiano kolejnym pokoleniom Słowian, że swoje pierwsze pismo zawdzięczają greckim mnichom. Dokładniej Cyrylowi, który sam miał stworzyć nowy alfabet, by przetłumaczyć Ewangelię z greki na słowiański. Dowodzono, że podobieństwo niektórych liter greckich i głagolicowych to właśne dowód na taki zabieg. Wszystko jednak wskazuje na to, że było wręcz odwrotnie. To pismo słowiańskie stało się źródłem dla pisma greckiego i nie tylko tego jednego.
Au cours des siècles, on a appris aux générations suivantes de Slaves qu'elles devaient leur première lettre aux moines grecs. Plus précisément, Cyril, qui devait créer lui-même un nouvel alphabet, traduira l’évangile du grec en slave. Il a été avancé que la similitude de certaines lettres grecques et glagolitiques constituait la preuve concrète d'une telle procédure. Tout, cependant, indique que c'était juste le contraire. Cette écriture slave est devenue une source pour l'écriture grecque et pas seulement pour celui-ci.
Over the centuries, the next generations of Slavs were told that they owed their first letter to the Greek monks. More specifically, Cyril, who was to create a new alphabet himself, to translate the Gospel from Greek to Slavonic. It was argued that the similarity of some Greek and Glagolitic letters is the actual proof of such a procedure. Everything, however, indicates that it was just the opposite. This Slavic writing became a source for the Greek script and not only for this one.
Pisaliśmy już o odkryciach takich, jak najstarsze pismo ludzkiej cywilizacji i o odszyfrowanych inskrypcjach Filistynów. Kolejnym dowodem na rodzime pochodzenie pisma słowiańskiego jest praca Pawła Serafimowa, która analizuje genezę głagolicy głównie na gruncie śladów bułgarskich. Polskie tłumaczenie tego opracowania pochodzi ze strony falkonidas. Serafimow zauważa: „Propozycja, iż greckie pismo mogło mieć wpływ na głagolicę – święte słowiańskie pismo – jest kusząca, ponieważ Cyryl, któremu przypisujemy stworzenie głagolicy urodził się w greckich Salonikach. Jest także 8 liter dziewięciowiekowego greckiego pisma kursywnego, które było wprowadzane stopniowo w Grecji w czasie IX w. n.e. po tym jak pismo uncjałowe było używane w oficjalnych dokumentach i korespondencji, to pokazuje jednocześnie pewne podobieństwa do ich głagolitycznych odpowiedników. Te litery to: δ, γ, ω, ε, ρ, ο, θ, ϕ (delta, gamma, omega, epsilon, rho, omikron, theta i phi). Także parę hebrajskich znaków: ש , ר , ף , ב , א (a, b, p, r, š) ukazuje pewne podobieństwa ze swoimi głagolitycznymi odpowiednikami. Pozostałe pisma orientalne nie oferują żadnych znaczących dopasowań. Koptyjskie litery kopt (shei, hori, ti) ukazują podobieństwa z głagolicowymi Ⱋ, Ⱈ, Ⰰ (št, h, a) a samarytańskie litery samar (š, r, m) mogą przypominać głagolicowe Ⱎ, Ⱃ, Ⱋ (š, r, št).”
Nous avons déjà écrit sur des découvertes telles que la plus ancienne écriture de la civilisation humaine et les inscriptions décryptées des Philistins. Une autre preuve de l’origine autochtone de l’écriture slave est l’œuvre de Paweł Serafimowa, qui analyse la genèse de Glagoliticus principalement à partir de traces bulgares. La traduction polonaise de cette étude provient du site Web falkonidas. Seraphimov note: "La proposition selon laquelle l'écriture grecque pourrait avoir un impact sur le glagolitique - Écriture sainte slave - est tentante parce que Cyril, à qui nous attribuons la créature glagolitique, est né en grec à Thessalonique. Il existe également 8 lettres de l'écriture italique grecque à neuf dimensions, introduite progressivement en Grèce au cours du IXe siècle de notre ère. après que l’écriture de l’essai ait été utilisée dans les documents officiels et la correspondance, elle montre également certaines similitudes avec leurs homologues glagolitiques. Ces lettres sont: δ, γ,, ε, ρ, ο, θ, (delta, gamma, oméga, epsilon, rho, omikron, thêta et phi). De plus, une paire de caractères hébreux: ש, ר ,, ף, ב ,, א ((a, b ,,,,, š) montrent des similitudes avec leurs propres équivalents glagolitiques. Les autres magazines orientaux n'offrent aucune correspondance significative. Les lettres coptes de kopt (shei, hori, ti) présentent des similitudes avec les lettres glagolitiques, Ⱈ, (št, h, a) et samaritaines samar (š, r, m) peuvent ressembler à celles de glagolitique Ⱎ,,, (š, r, m). st) ".
We have already written about discoveries such as the oldest writing of human civilization and the decrypted inscriptions of the Philistines. Another proof of the native origin of the Slavonic writing is the work of Paweł Serafimowa, who analyzes the genesis of Glagoliticus mainly on the basis of Bulgarian traces. The Polish translation of this study comes from the falkonidas website. Seraphimov notes: "The proposal that the Greek script could have an impact on the Glagolitic - Holy Slavic scripture - is tempting because Cyril, to whom we attribute the Glagolitic creature, was born in the Greek Thessaloniki. There are also 8 letters of the nine-dimensional Greek italic script, which was gradually introduced in Greece during the 9th century AD after the essay writing was used in official documents and correspondence, it also shows some similarities to their glagolitic counterparts. These letters are: δ, γ, ω, ε, ρ, ο, θ, φ (delta, gamma, omega, epsilon, rho, omikron, theta and phi). Also, a pair of Hebrew characters: ש, ר,, ף, ב,, א ((a, b,,,,, š) show some similarities with their own glagolitic counterparts. Other oriental magazines do not offer any significant matches. The Coptic letters of kopt (shei, hori, ti) show similarities with the Glagolitic Ⱋ, Ⱈ, Ⰰ (št, h, a) and Samaritan letters samar (š, r, m) can resemble Glagolitic Ⱎ, Ⱃ, Ⱋ (š, r, st). "
Dalej Serafimow koncentruje się na najlepiej znanej mu historii ziem bułgarskich i okolicznych, pisząc: „Ziemie pomiędzy Północnym Kaukazem a wschodnimi brzegami Czarnego Morza były znane jako Stara Wielka Bułgaria. W tym regionie, zamieszkanym w przeszłości przez Scytyjskie, Sarmackie i Trackie plemiona znaleziono starożytne runiczne pismo, przypominające głagolicowe litery Ⰲ, Ⰳ, Ⰴ, Ⰵ, Ⰶ, Ⰷ, Ⰹ, Ⰾ, Ⰿ, Ⱀ, Ⱄ, Ⱆ, Ⱉ, Ⱋ, Ⱌ, Ⱎ, Ⱍ, Ⱏ, Ⱑ, Ⱔ, Ⱘ, Ⱙ, Ⱛ ( v, g, d, e, ž, dz, i, l, m, n, s, u, o, št, c, š, č, ъ, ě, en, on, jon i ižica).
Te znaki są datowane na I-III w. n.e.. (…) W południowej Bułgarii podobne znaki zostały znalezione na mieczu datowanym na I-II w. n.e.. Data ta może znacznie odbiegać od rzeczywistego wieku skryptu runicznego, runy mogą być znacznie starsze. Według mojej wiedzy okazało się, że pisane obiekty i inne znalezione w ich pobliżu nie były datowane za pomocą sposobu C-14, lecz tylko wstępnie. Wnioski naukowców oparto na przyjętej dacie pojawienia się Sarmatów na bułgarskiej ziemi około I w. p.n.e. Znaleziska archeologiczne i historyczne źródła zaprzeczające tej dacie były ignorowane. Sarmatów nazywano członkami wielkiej Getyckiej rodziny, zamieszkujących od głębokiej starożytności Trację, podobnie (jak – dop. RudaWeb) Geci, którzy byli zwani Słowianami w VI w.. Nikt nie liczy się z tym poważnym problemem chronologicznym. Starobułgarskie artefakty w tym rogi jelenia z napisami, są podobne do tych z ziem staro-Wenetyjskich. Bułgarskie przedmioty były datowane do VII w. n.e., podczas gdy wenetyckie pochodzą z V w. przed naszą erą. Luka wynosi około 1200 lat, ale runy są takie same jak znaki wenetyckie. To oznacza, iż było kulturalne pokrewieństwo pomiędzy Wenetami a Starobułgarami przed tym, jak starożytne litery wyszły z użycia z Wenetyckiego pisma w I w. p.n.e..”
Ensuite, Serafimov se concentre sur l’histoire la plus connue des terres bulgares et voisines, en écrivant: "Les terres situées entre le Caucase du Nord et les rives orientales de la mer Noire étaient connues sous le nom de Vieux Grand Bulgarie. Dans cette région, habitée jadis par les tribus scythes, sarmates et thraces, on a retrouvé d'anciennes lettres runiques ressemblant aux lettres glagolitiques, Ⰳ,, Ⰴ,, Ⰷ, Ⰹ,,,,,,,, , Ⱎ, Ⱍ, Ⱏ, Ⱑ,,,, (v, g, d, e, ž, dz, i, l, m, n, s, u, o, št, c, š, č, ъ, ě, en, he, ion et ižica).
Ces signes sont datés du 1er au 3ème siècle de notre ère ... (...) Dans le sud de la Bulgarie, des signes similaires ont été retrouvés sur l'épée datant du premier au deuxième siècle de notre ère.Cette date peut différer considérablement de l'âge réel de l'écriture runique, les runes peuvent être beaucoup plus anciennes. À ma connaissance, il s'est avéré que les objets écrits et les objets trouvés près d'eux n'étaient pas datés à l'aide de la méthode C-14, mais seulement au début. Les conclusions des scientifiques se fondaient sur la date d'apparition des Sarmates sur le sol bulgare, vers le premier siècle avant notre ère. Les découvertes archéologiques et les sources historiques niant cette date ont été ignorées. Les Sarmates étaient appelés membres de la grande famille Getic, habitée depuis la plus haute antiquité par Thrace, de même que Geci (comme pour RudaWeb), appelés slaves au 6ème siècle. Personne ne compte ce grave problème chronologique. Les anciens artefacts bulgares, y compris les cornes de cerf avec des inscriptions, sont similaires à ceux des anciennes terres vénitiennes. Les objets bulgares datent du VIIe siècle de notre ère, tandis que les objets vénitiens remontent au Ve siècle avant notre ère. L'écart est d'environ 1200 ans, mais les runes sont les mêmes que les personnages vénitiens. Cela signifie qu'il existait une affinité culturelle entre les Vénitiens et les Starobulbs avant que les anciennes lettres ne soient utilisées par le magazine vénitien au premier siècle avant notre ère. "
Next, Serafimov focuses on the best-known history of the Bulgarian and neighboring lands, writing: "The lands between the North Caucasus and the eastern shores of the Black Sea were known as the Old Grand Bulgaria. In this region, inhabited in the past by Scythian, Sarmatian and Thracian tribes, ancient runic letters were found, resembling the glagolitic letters Ⰲ, Ⰳ, Ⰴ, Ⰵ, Ⰶ, Ⰷ, Ⰹ, Ⰾ, Ⰿ, Ⱀ, Ⱄ, Ⱆ, Ⱉ, Ⱋ, Ⱌ, Ⱎ, Ⱍ, Ⱏ, Ⱑ, Ⱔ, Ⱘ, Ⱙ, Ⱛ (v, g, d, e, ž, dz, i, l, m, n, s, u, o, št, c, š, č, ъ, ě, en, he, ion and ižica).
These signs are dated to the 1st-3rd centuries AD ... (...) In southern Bulgaria, similar signs were found on the sword dating from the first to second century AD. This date may differ significantly from the real age of the runic script, runes may be much older. To my knowledge, it turned out that the objects written and other found near them were not dated using the C-14 method, but only initially. The scientists' conclusions were based on the date when the Sarmatians appeared on the Bulgarian soil around the first century BC. Archaeological findings and historical sources denying this date were ignored. Sarmatians were called members of the great Getic family, inhabited since deep antiquity by Thrace, similarly (as for - RudaWeb) Geci, who were called Slavs in the 6th century. Nobody counts this serious chronological problem. Old Bulgarian artifacts, including deer horns with inscriptions, are similar to those from the old Venetian lands. Bulgarian items were dated to the seventh century AD, while Venetian items date back to the 5th century BC. The gap is around 1,200 years old, but the runes are the same as the Venetian characters. This means that there was a cultural affinity between the Venetians and Starobulbs before the ancient letters came out of use from the Venetian magazine in the first century BC. "
Gdzie nie sięgniesz – tam zawsze Wendowie
Où que vous regariez, les wendes sont toujours là
Where  you  doreach - the Wends are there
Dla Weba ten wniosek o pokrewieństwie Wenedów i Starobułgarów jest oczywisty. Pisaliśmy już, że Geci, Trakowie, Wenedowie, Sarmaci i Scytowie to różne nazwy tego samego żywiołu prasłowiańskiego, któremu udało się wielokrotnie w ciągu swoich dziejów tworzyć wspólny organizm państwowy, zwany w naszej historiografii Lechią. Wspominaliśmy zwłaszcza o cywilizacyjnej roli Wendów/Wene(t)dów, np. we wpisie „Monety z Krakowa na statkach Wenedów…”, zwłaszcza od śródtytułu „Mocarstwo Wenedów”, gdzie przypominamy, że panowali oni również nad ziemiami obecnej Polski, której aktualni mieszkańcy są w większości ich potomkami. Z ustaleń Radivoje Pešicia wiadomo zaś, że pismo Wenedów pochodzi z protopisma winczańskiego, a samo dało początek etruskiemu i łacińskiemu. Z drugiej strony naddunajskie alfabety zapoczątkowały pisma minojskie i fenickie. Serafimow tak rozwija tę teorię: „(…) odpowiedzi na podobieństwa między głagolicą, greką, hebrajskim, samarytańskim i koptyjskim należy szukać w głębokiej przeszłości Bałkanów, w 6 do 4 tysiąclecia p.n.e., kiedy kwitły Vinča, Valci Dol, Karanovo, Gradešnitsa i inne pokrewne kultury. Twórcy tych kultur założyli również pierwszy system pisma na świecie, a to wydaje się, że wpłynęło na egejskie pisma liniowe i alfabet protokananyjski, z których następnie rozwinął się hebrajski, fenicki i aramejski. Hebrajski wpłynął na alfabet samarytański a fenicki był prototypem alfabetu greckiego. Z kolei grecki alfabet wpłynął na koptyjski.
Pour Weba, cette conclusion concernant la parenté de Wenedów et Starobułgarów est évidente. Nous avons déjà écrit que Geci, Thracians, Wenedowie, Sarmaci et Scyts sont des noms différents de la même minorité slave, qui a pu créer un organisme d'État commun à plusieurs reprises au cours de son histoire, appelé Lechia dans notre historiographie. Nous avons particulièrement mentionné le rôle civilisationnel de Wendów / Wene (tes d), par exemple dans l'entrée "Pièces de monnaies de Cracovie sur des navires Wenedów ...", notamment du titre "Puissance de Wałęsa", où nous vous rappelons qu'ils régnaient également sur les terres de la Pologne actuelle, dont les habitants actuels ils sont leurs descendants pour la plupart. D'après les conclusions de Radivoje Pešić, il est connu que le périodique Wenedów provient de la proto-lettre de Vincian, et qu'il a lui-même donné naissance aux langues étrusque et latine. D'autre part, les alphabets danubiens ont commencé les écritures minoenne et phénicienne. Seraphimov élargit cette théorie: "(...) il convient de rechercher les similitudes entre glagolitique, grec, hébreu, samaritain et copte dans le passé des Balkans, entre le VIe et le IVe millénaire avant notre ère, lorsque Vinča, Valci Dol, Karanovo, Gradešnitsa, etc. culture. Les créateurs de ces cultures ont également mis en place le premier système d'écriture au monde, ce qui semble avoir influencé les écrits égéens et l'alphabet protestant, à partir desquels il développa par la suite l'hébreu, le phénicien et l'araméen. L'hébreu a influencé l'alphabet samaritain et le phénicien était un prototype de l'alphabet grec. À son tour, l'alphabet grec a influencé le copte.
For Weba, this conclusion about the kinship of Wenedów and Starobułarów is obvious. We have already written that Geci, Thracians, Wenedowie, Sarmaci and Scyts are different names of the same Slavic minority, who has been able to create a common state organism many times throughout its history, called Lechia in our historiography. We especially mentioned the civilizational role of Wendów / Wene (tes d), for example in the entry "Coins from Krakow on Wenedów ships ...", especially from the title of "Wałęsa Power", where we remind you that they also ruled over the lands of present Poland, whose current inhabitants they are their descendants for the most part. From the findings of Radivoje Pešić, it is known that the Wenedów periodical comes from the Vincian proto-letter, and it itself gave rise to the Etruscan and Latin. On the other hand, the Danubian alphabets began the Minoan and Phoenician writings. Seraphimov expands this theory: "(...) the answer to the similarities between Glagolitic, Greek, Hebrew, Samaritan and Coptic should be sought in the deep past of the Balkans, in the 6th to 4th millennium BC, when Vinča, Valci Dol, Karanovo, Gradešnitsa and others related culture. The creators of these cultures also established the first writing system in the world, and this appears to have influenced the Aegean writings and the Protestant alphabet, from which he subsequently developed Hebrew, Phoenician and Aramaic. Hebrew influenced the Samaritan alphabet and the Phoenician one was a prototype of the Greek alphabet. In turn, the Greek alphabet influenced the Coptic.
więcej: https://rudaweb.pl/index.php/2016/12/26/koniec-glagolicowych-dyrdymalow/
glagolica-2
Poniższy tekst jest tłumaczeniem artykułu Pawła Serafimowa o pochodzeniu alfabetu głagolicy. Do prawidłowego odczytania zawartych w tekście niestandardowych znaków zaleca się ściągnięcie i zainstalowanie głagolicowych czcionek*. Życzę miłej lektury.
http://kodeks.uni-bamberg.de/AKSL/media/BukyVede-Regular.ttf
WSTĘP
Nie ma zbyt wiele społeczeństw, które opracowały niezależnie od siebie własny alfabet, doskonale oddający specyfikę ich mowy. Wysoko rozwinięte kultury jak grecka i rzymska musiały zapożyczyć swoje systemy pisma z wcześniej wykształconych tradycji piśmienniczych.
Przypuszczalnie, pierwszy słowiański alfabet – głagolica został wymyślony i wprowadzony w IX w. n.e. Faktem jest, iż istnieje wiele teorii o pochodzeniu i wieku głagolitycznego alfabetu. I. Taylor i V. Jagić twierdzili, że głagolica pochodzi z jakiegoś typu pochyłego greckiego alfabetu z IX w. n.e., podczas gdy V. Vondrak, R. Nahtingal, F. Fortunatov i inni sugerowali, że Cyryl inspirował się orientalnymi pismami: hebrajskim, samarytańskim i koptyjskim. Całkowicie odmienna jest opinia G. Černohvostova, którego teoria była prezentowana pośmiertnie przez V. Kiparskiego. Według Černohvostova pismo głagolityczne reprezentuje ważne chrześcijańskie symbole: krzyż – w literze Ⰰ (a); okrąg – symbol bożej wieczności w znakach Ⱁ, Ⱆ, Ⰿ, Ⱅ, Ⰾ (o, u, m, t, l); trójkąt – symbol świętej trójcy – w znaku Ⱑ (jat) [1] str. 35-36.
Opinie o wieku również są różne. Według J. Dobrovskiego, alfabet głagolityczny został stworzony w XIII w. n.e., czyli centurie po tym jak Cyrylica była już w użytku. J. Kopitar nie zgodził się i wskazał, że zaokrąglona głagolica jest starsza niż uproszczona Chorwacka wersja, po czym Dobrovsky odwołał swój pogląd [1] str. 33.
FAKTY
Alfabet jest czymś złożonym i żadne z pism różnych ludów nie pozostało niezmienione od czasów ich powstania. Formy pewnych znaków zostały zmienione, a inne wyszły z użycia, z czasem nowe litery zostały dodane lub przejęte z innych alfabetów. Opis tych procesów znajdziemy w pracy starego Bułgarskiego pisarza C. Hrabara –_ „O pismenah”_ („O literach”) [2].
Propozycja, iż greckie pismo mogło mieć wpływ na głagolicę – święte słowiańskie pismo jest kusząca, ponieważ Cyryl, któremu przypisujemy stworzenie głagolicy urodził się w greckich Salonikach. Jest także 8 liter dziewięciowiekowego greckiego pisma kursywnego, które było wprowadzane stopniowo w Grecji w czasie IX w. n.e. po tym jak pismo uncjałowe było używane w oficjalnych dokumentach i korespondencji, to pokazuje jednocześnie pewne podobieństwa do ich głagolitycznych odpowiedników. Te litery to: δ, γ, ω, ε, ρ, ο, θ, ϕ (delta, gamma, omega, epsilon, rho, omikron, theta i phi).
Także parę hebrajskich znaków: ש , ר , ף , ב , א (a, b, p, r, š) ukazuje pewne podobieństwa ze swoimi głagolitycznymi odpowiednikami. Pozostałe pisma orientalne nie oferują żadnych znaczących dopasowań. Koptyjskie litery Ϣ, Ϩ, Ϯ (shei, hori, ti) ukazują podobieństwa z głagolicowymi Ⱋ, Ⱈ, Ⰰ (št, h, a) a samarytańskie litery samar (š, r, m) mogą przypominać głagolicowe Ⱎ, Ⱃ, Ⱋ (š, r, št), (Tabela 2).
DYSKUSJA
Głagolicowe Ⱚ i ⱚ są niewątpliwie greckiego pochodzenia. Grecka litera γ przypomina głagolityczne g ale to nie oznacza, że Słowianie wzięli ją od Greków. Głagolityczne g jest bardziej podobne do runicznego znaku z Wielkiej Starej Bułgarii (Tabela 1). Głagolicowe Ⰳ (g) różni się od starobułgarskiej runy Ⰳ -podobnej tylko kątem względem podstawy, który może być tylko stylistyczną osobliwością spowodowaną przez rozwój pisma. Zarówno głagolicowy oraz starobułgarski znak runiczny mają równe „zagięcia” (ramiona skręcone w równy kształt), podczas gdy grecki γ ma tylko jedno mocno „zakręcone” ramię.
Kształt greckiej litery ρ jest taki jak głagolicowego Ⱃ (r), ale słowiańska litera jest odwrócona „do góry nogami” w taki sposób, że przypomina znacznie bardziej ra ze starożytnych linearnych pism.
Greckie δ wygląda jak połowa głagolicowego Ⰴ (d), ale znowu starożytne linearne pisma oferują lepsze dopasowanie – dwo. Jeśli głagolicowe Ⰴ byłoby pochodną greckiego δ, czemu po prostu nie stosowali tej litery?
Greckie o przypomina bardziej o z Cyrylicy niż głagolicowe Ⱁ.
Więc ze wszystkich podobnych liter pomiędzy greką a głagolicą tylko głagolicowe Ⱚ i ⱚ mogą być uznane za pewne zapożyczenie z greckiego alfabetu, więc trudno mówić o tym, że dwie litery stały się inspiracją dla całego alfabetu.
Nie zapominajmy także, iż istnieje ogromna różnica pomiędzy greckim pismem kursywnym a głagolicą. Babič głosi, że głagolica jest zbudowana z wielkich liter (jak pismo linearne A i B) natomiast grecki alfabet kursywny używa małych liter [1] str. 35.
Jest jeszcze inny ważny fakt, podważający twierdzenie Taylora i Jagića. Ziemie pomiędzy Północnym Kaukazem a wschodnimi brzegami Czarnego Morza były znane jako Stara Wielka Bułgaria [4] str. 47-48. W tym regionie, zamieszkanym w przeszłości przez Scytyjskie, Sarmackie i Trackie plemiona znaleziono starożytne runiczne pismo, przypominające głagolicowe litery Ⰲ, Ⰳ, Ⰴ, Ⰵ, Ⰶ, Ⰷ, Ⰹ, Ⰾ, Ⰿ, Ⱀ, Ⱄ, Ⱆ, Ⱉ, Ⱋ, Ⱌ, Ⱎ, Ⱍ, Ⱏ, Ⱑ, Ⱔ, Ⱘ, Ⱙ, Ⱛ ( v, g, d, e, ž, dz, i, l, m, n, s, u, o, št, c, š, č, ъ, ě, en, on, jon i ižica).
Te znaki są datowane na I-III w. n.e. [5]. Muszę przyznać, że choć przypominają mocno głagolicowe litery, nic nie gwarantuje, że runiczne znaki miały taką samą wartość fonetyczną, jak ich odpowiedniki w głagolicy [Tabela 1]. W południowej Bułgarii podobne znaki zostały znalezione na mieczu datowanym na I-II w. n.e. [6] str. 48-59 Data ta może znacznie odbiegać od rzeczywistego wieku skryptu runicznego, runy mogą być znacznie starsze. Według mojej wiedzy okazało się, że pisane obiekty i inne znalezione w ich pobliżu nie były datowane za pomocą sposobu C-14, lecz tylko wstępnie. Wnioski naukowców oparto na przyjętej dacie pojawienia się Sarmatów na bułgarskiej ziemi około I w. p.n.e. Znaleziska archeologiczne i historyczne źródła zaprzeczające tej dacie były ignorowane. Sarmatów nazywano członkami wielkiej Getyckiej rodziny, zamieszkujących od głębokiej starożytności Trację, podobnie Geci, którzy byli zwani Słowianami w VI w. Nikt nie liczy się z tym poważnym problemem chronologicznym. Starobułgarskie artefakty w tym rogi jelenia z napisami, są podobne do tych z ziem staro-Wenetyjskich. Bułgarskie przedmioty były datowane do VII w. n.e., podczas gdy wenetyckie pochodzą z V w. przed naszą erą. Luka wynosi około 1200 lat, ale runy są takie same jak Wenetycki znaki. To oznacza, iż było kulturalne pokrewieństwo pomiędzy Wenetami a Starobułgarami przed tym jak starożytne litery wyszły z użycia z Wenetyckiego pisma w I w. p.n.e. Dowodem na kulturalne pokrewieństwo jest fakt, iż w najstarszych źródłach Bułgarzy byli nazywani WNTRI [7] str. 21, które rozumiane jest jako Weneteri – wenetyckie plemię. Jednakże bułgarscy naukowcy interpretują WNTRI jako Hunogunduri ignorując antropologiczne badania M. Popova, który pokazał, iż bez wątpienia Bułgarzy są antropologicznie Słowianami, a nie Azjatami.
Tabela 1 przedstawia porównanie pomiędzy Scyto-Sarmackimi runami z I i III w. n.e. a głagolicowymi literami z IX w. n.e.
Propozycja Chernohostova, iż głagolityczne litery reprezentują chrześcijańskie symbole wydaje się mało prawdopodobna, ponieważ jak już wspomniano, wiele z tych znaków (przynajmniej 23) było używanych przez Starobułgarskie plemiona wiele wieków przed przyjęciem chrześcijaństwa jako religii państwowej przez Słowian. Istnieje jednakże możliwość, iż niektóre z liter głagolicy są przedchrześcijańskimi symbolami religijnymi. Krzyż i okrąg są bez wątpienia starożytnymi solarnymi symbolami.
Sugestia Vondraka, Nahtigala i Fortunatova, że orientalne pisma miały wpływ na głagolicowe pismo, jest do przyjęcia na pierwszy rzut oka, ponieważ przede wszystkim istnieje źródło historyczne potwierdzające to, iż Cyryl odwiedził Chazarów [1] str. 15, którzy przynależeli w tym czasie do Judaizmu.
Tabela 1. Tabela porównawcza liter głagolicy i scyto-sarmackich
Opisy:
G. s. v. – wartość fonetyczna litery głagolicy;
R – scyto-sarmackie runy;
SlL – słowiańska łacina;
G. – litery głagolicy;
SlC **– słowiańska cyrylica;
**L – litery łacińskie.
* Znaki 2, 8, 9, 11, 16, 23 są z pracy S. Rjabchikova [5], reszta pochodzi z pracy I. T. Taneva i M. Minkova [6].
Jak już zostało powiedziane hebrajskie litery (a, b, p, r, š) ukazują swoje podobieństwo z ich głagolicowymi odpowiednikami. Jednakże jeśli porównamy hebrajskie א – a, ב – b, ף – p, ר – r, i ש – š do głagolicowych Ⰰ, Ⰱ, Ⱂ, Ⱃ, Ⱎ (a, b, p, r, š) i do liter linearnych pism regionu egejskiego, widzimy że podobieństwo głagolitycznych liter do linearnych typu A i B jest znacznie większe niż do hebrajskich liter (Tabela 2).
Jak zostało wspomniane, inne orientalne pisma nie oferują żadnych istotnych podobieństw. Koptyjskie litery Ϣ, Ϩ, Ϯ (shei, hori, ti) ukazują podobieństwo z głagolicowymi Ⱋ, Ⱈ, Ⰰ (št, h, a) a samarytańskie š, r, m przypominają głagolityczne Ⱎ, Ⱃ, Ⱋ (š, r, št), (Tabela 2).
Linearne odpowiedniki głagolicowych liter Ⱏ (Ъ – nr 30), ⰠⰊ (Ы – nr 31), Ⱘ (ON – nr 37), i Ⱙ (JON – nr 38) są w rzeczywistości ligaturami różnych linearnych znaków (głagolicowe litery Ⱏ, ⰠⰊ, Ⱘ, Ⱙ (Ъ, Ы, ON, JON) same w sobie są także ligaturami). Ligatury były całkiem pospolite w linearnych inskrypcjach typu A i B. Przykłady widać na rys. 1.
Tabela 2. Porównanie alfabetów: głagolicy, greki, linearnego A, linearnego B, hebrajskiego, koptyjskiego i samarytańskiego.
Opisy:
sv – wartość fonetyczna;
G – litery głagolicy;
Gr – litery greckiej kursywy;
LA – litery pisma linearnego A;
SlC – słowiańska cyrylica;
SlL – słowiańska łacina;
L- litery łacińskie;
LB – litery pisma linearnego B;
Heb – litery hebrajskie;
Cop – litery koptyjskie;
Sa – litery samarytańskie.
Fig. 1. Ligatury liter pisma linearnego A [8], tabele 1, 2, 3.
Podsumowując, patrząc na Tabelę 2 możemy zauważyć, że alfabet grecki oferuje 8 analogicznych znaków dla głagolicy, hebrajski 5, koptyjski 5 i samarytański 2 natomiast linearny A ma 33 a linearny B 32 znaki odpowiadające kształtowi głagolicowych liter. To pokazuje przekonująco, które systemy pisania są najbardziej zbliżone do siebie. Możliwej odpowiedzi na podobieństwa między głagolicą, greką, hebrajskim, samarytańskim i koptyjskim należy szukać w głębokiej przeszłości Bałkanów, w 6 do 4 tysiąclecia p.n.e., kiedy kwitły Vinča, Valci Dol, Karanovo, Gradešnitsa i inne pokrewne kultury. Twórcy tych kultur założyli również pierwszy system pisma na świecie, a to wydaje się, że wpłynęło na egejskie pisma liniowe i alfabet protokananyjski, z których następnie rozwinął się hebrajski, fenicki i Aramejski. Hebrajski wpłynął na alfabet samarytański a fenicki był prototypem alfabetu greckiego. Z kolei grecki alfabet wpłynął na koptyjski [9].
Migracja ludzi ze starych trakoscytyjskich ziem do Krety, Levantu a nawet do Egiptu (pierwszy okres przejściowy) w 3 i 2 tysiącleciu p. n. e jest potwierdzona przez odkrycia archeologiczne. Rozkład specyficznych rodzajów ceramiki (linearnych/wstęgowych ceramik, ceramiki sznurowej) i pojawienie się nowego typu pochówku (z poświęceniem koni), nowy typ domu itp. jasno wskazują przybycie nowej populacji w rejonie egejskim, Lewantu i północnego Egiptu podczas wczesnej epoki brązu. J. Best łączy te wczesne migracje z ekspansją kultury kurgańskiej [10] str. 49-51. Niedawne badania genetyczne pokazują, że pewny genetyczny znacznik (R 1), typowy dla twórców kultury Kurhanowej jest obecnie znajdowany pośród ludności słowiańskiej. Znacznik ten jest obecny także wśród ludzi w Indiach oraz zachodniej Azji (ceramika linearna pojawiła się tam pod koniec 3 tysiąclecia p.n.e. ponad 3000 lat po pojawieniu się w Europie południowo-wschodniej), ale jest rzadki w Europie zachodniej [11].
Logicznym jest, że migranci, którzy przybyli z południowo-wschodniej Europy do rejonu egejskiego i Anatolii w 3 i 2 tysiącleciu p.n.e. mogli przynieść ze sobą także swój system pism i w ten sposób rozprzestrzenili wiedzę o piśmie pomiędzy wieloma ludami, które z kolei mogły stworzyć swoje własne alfabety, przystosowane bardziej do ich własnego języka. Z czasem różnice pomiędzy pismami przyniesionymi z Bałkanów a tymi pochodzącymi od nich stały się większe i większe jednakże pomimo to niektóre znaki zachowały pewne podobieństwa. Na przykład linearne(B) si odpowiada kształtowi głagolicowej š, fenickiej š i hebrajskiej š. linearne (B) ra odpowiada kształtowi głagolicowej r, fenickiej r i greckiej r. Linearne (B) twe odpowiada głagolicowej t (tvъrdo) i kananyjskiej t. a z kolei linearne (B) si, ra, two przypominają bardzo mocno grafemy ze znacznie starszego pisma Vinča.
Tabela 3 przedstawia porównanie pomiędzy Bałkańskim pismem neolitycznym a starożytnym systemem pism rejonu Egejskiego. Jak widać mamy tutaj 36 dopasowań pomiędzy NPB (Neolityczne Pismo Bałkanów) a linearnym A, i 30 dopasowań pomiędzy NPB a linearnym B.
Chociaż jest 5 tysięcy lat różnicy pomiędzy Neolitycznym Pismem Bałkanów a głagolitycznym wariantem z IX w. n.e., nadal można zaobserwować cechy wspólne między tymi dwoma systemami. Te dopasowania mają także odpowiedniki w linearny pismach (Tabela 4).
Tabela 3. Porównanie neolitycznego pisma Bałkanów i skryptów linearnych regionu egejskiego
Opisy:
NSB – neolityczne pismo Bałkanów [12, 13];
LA – litera linearna A;
LB – litera linearna B.
Moja sugestia jest taka, że starożytny system pisma Bałkanów był inspirującym źródłem wielu alfabetów i jest to potwierdzone przez kilku innych badaczy. R. Pešić który analizował Bałkański system pisma neolitycznego zauważył również, że alfabet Fenicki współdzieli 10 znaków ze znacznie starszym pismem Vinča [14] str. 513. Jest to całkiem logiczne by przyjąć, że ludzie, którzy zainspirowali Fenicki alfabet, musieli pochodzić z Bałkanów. W ostatnich latach coraz więcej naukowców przyznaje, że kadmijski mit przynależy bardziej do kultur paleobałkańskich niż do orientalnych [15] str. 60. Diodor Sycylijski, cytowany przez G. Sotirova [16], potwierdza, że Pelagianie byli pierwszymi, którzy wykorzystali litery kadmijskie.
Inny naukowiec, V. Georgiev, który analizował neolityczną pieczęć z Karanova, odkrył, że 8 znaków z tego starożytnego artefaktu ukazują podobieństwa ze 8 znakami kretańsmiego pisma hieroglificznego. Georgiev zauważył również, że 6 znaków z tabletu z Gradešnitsa przypominają inne 6 znaków z najwcześniejszego kreteńskiego systemu pisma [17] str. 157.
Tabela 4. Porównanie neolitycznego pisma Bałkanów, liter pisma linearnego A i linearnego B i znaków głagolicy Ⱂ, Ⱃ, Ⱎ, Ⰰ, Ⱌ, Ⱑ, Ⰵ (P, R, Š, A, C, Ĕ, E).
Opisy:
N. S. B. – neolityczne pismo Bałkanów;
LA – litera linearna A;
LB – litera linearna B;
G. – litera głagolicy.
Ponieważ skrypty Gradešnitsa i Karanovo są znacznie starsze niż najwcześniejsze Kretańskie pisma, można stwierdzić, że kultury neolitycznych Bałkanów wpłynęły na starożytny minojskie piśmiennictwo.
Według V. Georgiev, kultury Vinca, Karanovo i inne pokrewne z nimi zostały stworzone przez Traków i Pelazgów [17] str. 192 i dokładnie ci Trakowie i Pelazgowie byli pośród twórców kultury minojskiej, według Hroznego [18] str. 219, 220. Nie należy zapominać, że zgodnie z Hermem [19] str. 61, Trakowie i Pelazgowie stali się częścią Fenickiego narodu: mieszanką ludzi morza i rdzenną ludnością Kanaanu.
Z archeologicznego punktu widzenia migracja Trakopelazgów do Regionu Morza Egejskiego (i Azji Mniejszej) może być dowiedziona przez tzw ceramikę taśmową, która na Krecie jest reprezentowana przez wielobarwną ceramikę z Camaro ze spiralnymi dekoracjami, pokazując przejście z motywów geometrycznych do motywów zaczerpniętych z natury [18] str. 219, 220. Statki z takimi motywami były obecne na Krecie przez cały XX i XIX w. p.n.e., ale na Bałkanach były w użyciu już w 5 tysiącleciu pne [20] (obiekty 11 i 12).
Trakowie i Pelazgowie należeli do tego samego wielkiego narodu. Według starożytnej tradycji najstarszych mieszkańców Europy Południowo-Wschodniej – Pelazgowie podzielili się na 3 główne grupy:
- Ilirowie (Weneci należeli do tej gałęzi) – mieszkający od Epiru po rzekę Po,
- Tracy posiadający ziemie między Morzem Egejskim a górami Karpat
- Klasyczni Pelazgowie zamieszkujący Kretę, część Azji Mniejszej i Grecji kontynentalnej [21] str. 23-24.
Tabela 5. Porównanie wartości dźwięku liter głagolicy i wartości dźwięku liter pism linearnego A i B.
Opisy:
* – nienumerowana litera;
# – dźwięk o nie określonej wartości;
(?) – zakwestionowana wartość dźwiękowa;
64 – numeracja Chadwicka i wartość dźwiękowa.
Tabela 6. litery głagolicy podobne w formie i wartości dźwiękowej do znaków pisma linearnego A i B.
Opisy:
G – litera głagolicy;
Gsv – wartość dźwięku litery głagolicy;
Lasv – wartości dźwięku litery linearnej B;
LA – litera linearna A;
LBsv – wartość dźwięku litery linearnej B;
LB – litera linearna B.
Ponieważ w późnej starożytności Trakowie byli utożsamiani ze Słowianami [4] str. 14, można logiczne założyć, że Pelazgowie i Ilirowie – krewni Traków mogą być też uważani za słowiańską odnogę.
Mając to wszystko na uwadze postanowiłem zrobić szczegółowe porównanie alfabetu głagolicy z pismem linearnym A i B. Kiedy zrobiłem to zauważyłem, że 33 znaki z pisma linearnego A miały zaskakujące podobieństwo w kształcie z 33 znakami w alfabecie głagolicy (tabela 2). Tabela 5 przedstawia porównanie wartości fonetycznej pomiędzy językami głagolicą, linearnym A i linearnym B.
Tabela 6 i tabela 7 pokazuje bardziej jasno fonetyczne i kształtowe podobieństwa pomiędzy głagolicą a pismem linearnym A, B. Tabela 6 przedstawia znaki głagolicy, które posiadają podobieństwo w formie i wartości fonetycznej z linearnym A i B, a tabela 7 prezentuje znaki głagolicy podobne do znaków z linearnego A i B w formie, ale różniące się wartością fonetyczną.
Tabela 7. znaki głagolicy podobne w formie do znaków linearnych A i B, ale różniące się wartością dźwięku.
Opisy:
G – litera głagolicy;
Gsv. – wartość dźwięku litery głagolicy;
LAsv – wartości dźwięku litery linearnej A;
LA – litera linearna A;
LBsv – wartości dźwięku litery linearnej B;
LB – litera linearna B;
* – litera o nie ustalonej wartości dźwięku.
Uwaga: litery głagolicy Ⰳ, Ⰼ, Ⰾ, F, Ⱚ (g, g’, l, f, th) nie mają żadnego odpowiednika w pismach linearnych – ani w formie, ani w wartości dźwięku.
Po odkryciu, że 20 znaków linearnych typu A i 23 znaków linearnych B są podobne do znaków głagolicy nie tylko w formie, ale również w wartości fonetycznej, porównanie zostało zrobione ze Starym bułgarskim systemem runicznym. Nie można stwierdzić, że wszystkie 13 znaki z rozety z Pliska (przypisana Starobułgarom) są niezwykle blisko w formie do 13 znaków linearnych typu A. Linearny B oferuje również 13 dopasowań z runicznym zapisem z Pliska (dwie bułgarskie runy przypominają głagolityczne znaki Ⱋ, Ⱑ (št i ě), (Tabela 8).
Poza rozetą z Pliska są inne Stare bułgarski runy posiadające dopasowania w linearnych pismach, tabela 9.
Stopień formy i podobieństwa fonetycznego pomiędzy głagolicą i linearnym A i B jest zbyt wysoki by był zbiegiem okoliczności, choć istnieją pewne fonetyczne odchylenia, na przykład: linearny B JO i głagolicowy JU; linearny B JE i głagolicy Ž. Odchylenia te można wyjaśnić przez ogromną lukę czasową – ok. 2500 lat pomiędzy skryptami linearnymi a głagolicą z IX w. n.e. Nikt nie może oczekiwać, że fonetyka słowiańska z IX w. n.e. będzie dokładnie taka sama jak fonetyka słowiańska prawie trzy tysiące lat wcześniej. W takim długim czasie zmiany wystąpiły w każdym języku.
Tabela 8. Porównanie run z Pliski do skryptów linearnych regionu egejskiego.
Opisy:
P – runy rozety z Pliski;
LA – znak linearny A;
LB – znak linearny B.
Tabela 9. Porównanie kształtów run starobułgarskich i skryptów linearnych regionu Morza Egejskiego.
Opisy:
BR – runy starobułgarskie;
LA – znaki linearne A;
LB – znaki linearne B.
Tabela 10. Porównanie liter „cyprioticznych” (linearny C) z podobnymi (w formie i wartości dźwięku) literami linearnego A i C – cypriotyczny skrypt z okresu minojskiego.
Opisy:
Cypr – litera linearna C;
Csv – wartość dźwięku litery linearnej C;
Lasv – wartość dźwięku litery linearnej A;
LA – litera linearna A.
Pomimo niewielkich (dla tak wielkiej różnicy czasu) różnic, głagolityczne pismo ukazuje dużo większe podobieństwo do linearnego A i linearnego B niż tak zwane linearne C (znanego także jako minojsko-cypryjskie) do linearnego A i B. 20 znaków linearnego A i 23 znaki linearnego B są podobne do znaków głagolicy w formie i wartości fonetycznej, podczas gdy liniowy C ma tylko 9 znaków podobnych w formie i dźwięku do linearnego A – zapisu, od którego pochodzi linearny C [22] str. 54, Fig. 34 (patrz Tabela 10).
Ponieważ głagolica, jak również pismo runiczne z Starej Bułgarii i Scytosarmackie, ukazują niesamowitą bliskość ze starożytnym systemem pism regionu Egejskiego logiczny wniosek jest taki, że bez wątpienia głagolica jest związana z pismem linearnym A i B, stworzonym przez Trakopelazgów (Prasłowian) w 2 tysiącleciu p.n.e., a te z kolei pochodzą od dużo starszego neolitycznego pisma Bałkanów (tabela 3, Tabela 4).
Ale choć nie można odmówić podobieństwa i powinowactwa głagolicy i starych bułgarskich run z pismem linearnym A i B, pozostaje dość poważny problem do zbadania – nie ma potwierdzonej ciągłości między linearnymi pismami Krety (XVIII-XII w. p.n.e.), scytosarmackimi runami (I-II w. n.e.) a starobułgarskim runicznym systemem (IV-VIII w. n.e.). Przerwa wynosi ponad 1200 lat, i w tym okresie nie istnieją potwierdzone (przynajmniej do tej pory) dokumenty, pisane literami protogłagolicy.
Ten problem chronologiczny można łatwo wytłumaczyć poprzez rodzaj materiałów z których zostały wykonane inskrypcje. W rzeczywistości tablety z pismem linearnym A i B zostały zachowane aż do czasów współczesnych tylko przez czysty przypadek. Zostały one wykonane z niewypalonej gliny, i tylko dlatego że były one narażone na nieumyślnie wywołane płomienie ognia, zostały utwardzone. Ten nowy stan pozwolił im przetrwać przez wieki. Właściwie większość dokumentów napisanych linearnymi pismami nie miały przetrwać długo, być może tylko jeden rok, lub dwa [22] str. 33.
Jeśli starożytni Słowianie wykorzystywali również łatwo psujące się materiały (na przykład drewno, kora, i/lub skóry zwierzęce) jest to całkiem normalne, że najstarsze dokumenty nie przetrwały. Dopiero w momencie, od kiedy zapisywano na kamieniach i metalowych przedmiotach pismo mogło zostać zachowane na wieki.
Według Chadwicka znaki pisma linearnego B miały być pisane z pomocą pędzla i tuszu (farby) [23] str. 27. Sądząc po ich eleganckim zaokrąglonym kształcie nie jest trudno uznać, że głagolica również miała być przeznaczona do pisana piórem lub pędzlem na gładkich materiałach, takich jak skóry zwierząt.
Wiemy o używaniu skór zwierzęcych w odległej przeszłości od Herodota. Zaświadcza on, że w starożytności kozie i owcze skóry były używane do pisania i ten materiał był i wciąż w użyciu (V w. p.n.e.) na ziemiach nie-greckich [24] V-59. Ojciec historii nie określił jakie dokładnie były te kraje nie-greckie, ale wiemy, że sąsiadami Hellenów byli Trakowie, Pelazgowie i Macedończycy.
Starożytni Słowianie (w starożytności zwani Trakami według cytowanego przez Tsenova Simokatta [4] str. 16) znad góry Haemus byli hodowcami bydła. Dla takich ludzi skóry zwierząt nie były kosztownym materiałem. Przeciwnie były najbardziej praktycznymi i tanimi materiałami do pisania. Ale, jak już wspomniano, ten materiał psuje się bardzo łatwo i nic nie przetrwało. Podobny przykład to „drewniane książki” Hetytów. Żadna z tych książek nie przetrwała wieków, ze względu na ograniczoną trwałość [25] str. 128, gdzie kamienne i metalowe obiekty z zapisanymi hieroglifami Hetytów wytrzymały destruktywny wpływ deszczu, słońca, wiatru, a nawet ognia.
Tymczasowa wytrzymałość skór zwierząt przysparzała kłopotów naszym przodkom, ponieważ ważność dokumentów była krótka (kilka lat), a po tym okresie dokumenty o charakterze administracyjnym i tak byłyby zniszczone (spalone) przez właścicieli (jak Mykeńczycy zrobili z większością swoich zapisów [22] str. 33). Z przyjściem chrześcijaństwa sytuacja się zmieniła, teksty religijne były uważane za święte i zostały starannie konserwowane.
Innym powodem braku dokumentów zapisanych głagolicą pomiędzy XII w. p.n.e. a I w. n.e. mogą być niewystarczające badania. Na początku XX w. nikt nie podejrzewał, że w bułgarskiej ziemi będzie można znaleźć przedmioty mające 6000 lat, takie jak pieczęci z Karanova i tablety z Gradešnitsy. Ani nikt nie pomyślał, że na terytorium Bułgarii istniałyby próbki skryptów linearnych. Jednakże w drugiej połowie XX w. obiekty zapisane pismem linearnym A [26] i linearnym B [27] znaleziono w różnych miejscach Bułgarii. W 2006 roku archeolodzy Ovcharova znaleźli tablet z pismem datowany na 7000 lat [28] str. 15.
Bardzo trudno określić, kiedy dokładnie, protogłagolityczny system pisania został stworzony. Sądząc po tym, że głagolica z IX w. n.e. ma najwięcej dopasowań do alfabetu linearnego B, można powiedzieć, że najbardziej starożytna forma głagolicy zaczęły się pojawiać około XVIII-XVI w. p.n.e. i została rozwinięty przez wieki przez różne plemiona słowiańskie.
Jeśli około XV w. p.n.e. Prasłowianie z Europy południowo-wschodniej używali znaków protogłagolicy, były one prawdopodobnie sylabiczne podobnie jak te z linearnego A i B. W późniejszych czasach kiedy system pisma został opracowany znaki przyjęły wartość pojedynczych dźwięków, zamiast sylab jak w protogłagolicy. Taki proces jest bardzo dobrze wyjaśniony przez Chudinova [29] str. 500.
Po panowaniu Greków i Rzymian na ziemiach między Dunajem a Morzem Egejskim starożytne pismo mogło być zachowane tylko na terytoriach między Dunajem i Kaukazem, zamieszkałych przez Scytów, Sarmatów i Traków (Sinti i Meoti mieszkali w I w. n.e. na wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego).
Podróż Cyryla na step Pontyjski (zdominowany w swoim czasie przez Chazarów) pozwoliła mu wejść w kontakt z głagolicopodobnymi runami i najprawdopodobniej te runy stały się źródłem inspiracji dla głagolicy. Przedtem Cyryl nie mógł wiedzieć o istnieniu pisma przypominającego scytosarmackie runy (tak jak o starożytnych egejskich linearnych skryptach), ponieważ zgodnie z naszą najlepszą wiedzą Greccy uczeni IX w. n.e. nie znali Minojskiego i Mykeńskiego systemu pisania.
Powodem wybrania przez Cyryla systemu zapisu Scytów, Sarmatów i północnych Traków było chyba to, że ich mowa była zbliżona do Słowian żyjących wokół Tesaloniki. Wiemy, że plemiona trackie Sinti zamieszkiwały południową Trację i region Morza Egejskiego w starożytności [30] (VII fragment 36, 45, 45), ale inna odnoga Sinti zajęła wschodni brzeg Morza Czarnego [23] -IV-28, (region ten był rządzony przez Chazarów w IX w. n.e. ). Oprócz Sinti także Moezjanie (utożsamiani wielokrotnie ze starymi Bułgarami) zajęli różne terytoria: Azji Mniejszej, północnej Bułgarii i południowej Rumunii. Mówi się, że Aleksander Wielki pokonał Moesjanów i zmusił ich do migracji na północ [31] (Homatian, cytowany przez Żiwkowa).
Ze względu izolację (daleko od Greków i Rzymian) język starożytnych Słowian (którzy żyli na północ od Dunaju) pozostał mniej zanieczyszczony. Izolacja również pozwoliła im zachować archaiczny pismo, które po długim rozwoju było dobrze dopasowane do specyfiki mowy słowiańskiej. Cyryl musiałby tylko udoskonalić ten system zapisu tak, że byłby użyteczny dla wszystkich Słowian. Dzięki jego wysokiemu wykształceniu i podróżom do ziem zajętych przez Słowian, Cyryl był dobrze zorientowany, a to pozwoliła mu na utworzenie wspólnego pisma słowiańskiego mającego starożytną tradycję.
Obecne wyjaśnienie pochodzenia głagolicy jest zupełnie inne od tego, stworzonego przez Taylora i jego rówieśników, bo w czasie, gdy zakończyli swoje badania (Taylor – 1880, Jagić – 1884, Vondrák – 1893, Fortunatov – 1890) skrypty egejskie wciąż jeszcze były nieusystematyzowane i nierozszyfrowane. Wartość fonetyczna znaków alfabetu linearnego B stała się znana pod koniec 1950 roku i na początku 1960 roku. Pisarze XX w. Nahtigal (1941) i Kiparsky (1964) nie specjalizowali się w skryptach Morza Egejskiego i nie mogli wiedzieć o podobieństwach w kształcie i wartości dźwięku pomiędzy skryptami linearnymi a głagolicą.
Autorzy, którzy studiowali głagolicę nie znali wielu innych bardzo ważnych faktów:
Scytosarmackie runy I do III w. n.e. przypominają bardzo litery głagolicy [6] s. 48-59. Ta informacja stała się dostępna w 2006 roku.
W głębokiej starożytności Grecy uważali Scytów i Sarmatów jeden naród [32] II 2. 1-2 i Prokop świadczy, że Sarmaci byli odnogą wielkiej rodziny Trackich Getów [33] III, II, 2-8, którzy zostali zidentyfikowani jako Słowianie (Tsenov [4] str. 14, cytując Simokatta)
Sarmaci mieli tę samą antropologiczną bazę jak starzy Bułgarzy [7] str. 50. Ci sami Bułgarzy zostali określeni przez antropologów w 1930 roku jako przynależący do Słowiańskiego narodu [34] str. 170.
Scytowie zostali uznani (od wieków) za Prasłowian przez naukowców z carskiej Rosji [35] str. 154 (niestety po rewolucji październikowej prace te były tłamszone).
Trakopelazgowie mieli własne pismo długo przed Wojną Trojańską (D. Siculus, cytowany w [16]).
Na pisma linearne regionu egejskiego wpłynęło neolityczne pismo Bałkanów, Tabela 3.
Trakopelazgowie byli twórcami kultury minojskiej [18] str. 219.
Trackie nazwy osobowe i nazwy bóstw znajdują się w zapisach linearnych A i B [15] p. 17-21, nie zapominajmy także o Etnonimie ENETIJO [36] str. 543.
Ludzie, którzy w głębokiej starożytności migrowali na Kretę, musieli przybyć dużymi wydrążonymi kajakami (podobnymi do tych używanych przez współczesnych Macedończyków z Prespa) [37] str. 91.
W czasach neolitu takie łodzie były używane na terytorium Wenetów, którzy zamieszkiwali region pomiędzy Alpami a Morzem Adriatyckim [38] str. 79.
Słowiańscy Macedończycy są genetycznie bliżej Kreteńczyków niż Greków [39]
Na starych Wenetyjski ziemiach (Padwa) istniały głagolico-podobne znaki w V w. p.n.e., jak widać na Wenetyjskich zapisach PA 28. (znak przypomina Ž głagolicy (Život) [40]. Dodatkowo znaki z ceramiki z Villa Novy [14] str. 57 przypominają znaki linearnego A [8], tabela 3.
Na koniec – językoznawstwo dowodzi migracji starożytnych Słowian. Na początku XX w., R. J. Conway odkrył ciekawe podobieństwa pomiędzy językiem wenetyjskim a eteokreteńskim [41] str. 125. Hrozny odkrył powiązania między kreteńskimi toponimami a toponimami z ziem Trakopelazgów [18] s. 219-220.
Nie zdając sobie sprawy z tak wielu ważnych szczegółów, naukowcy którzy badali głagolicę w XIX i XX w. opierali swoje twierdzenia na niewystarczających i bardzo ograniczonych danych, dlatego nie udało im się odkryć prawdziwego pochodzenia głagolicy.
WNIOSKI
Podobieństwo 33 znaków alfabetu linearnego A (20 w formie i dźwięku, 13 tylko w formie) i podobieństwo 32 znaków linearnego B (23 w formie i dźwięku i 9 tylko w formie) z literami głagolicy nie jest tylko niezwykłym zbiegiem okoliczności, ale jedną z wielu informacji, które są potwierdzeniem obecności słowiańskich ludów w Europie Południowo-wschodniej w odległej starożytności. Pomimo, że wypędzeni z ich własnych ziem, Prasłowianie zachowali pismo, a nawet rozwinęli je w nowych siedzibach – dalej na północy (ziemie między wschodnim brzegiem Morza Czarnego a Kaukazem), z dala od swoich wrogów.
„Stworzenie” głagolicy było tylko średniowieczną przeróbką, rodzajem odnowienia. Najprawdopodobniej Cyryl wybrał skrypty runiczne trackich plemion z północy, ponieważ ich mowa została zachowana nieskażonej przez obce wpływy formie.
Mamy nadzieję, że dalsze badania dadzą nam więcej danych o rzeczywistym wieku głagolicy. Starożytne rękopisy lub artefakty zdobione literami głagolicy pokażą rozwój tego osobliwego pisma słowiańskiego. Szczęśliwy traf może dać nam odkrycie tzw Miedzianej książki, zapisanej znakami z różnych grup wiekowych: Vinca, linearny A, głagolica [42]. Ten osobliwy obiekt jest z całą pewnością nie jedynym, który będzie można znaleźć na ziemiach słowiańskich.
To co mamy dzisiaj to nie mało. Nie znamy całej historii, ale nawet fragmenty są przekonującym świadectwem wysokiego poziomu kultury naszych przodków – Prasłowian.
PODZIĘKOWANIA
Jestem bardzo wdzięczny prof dr A. Perdih, który prowadził mnie przez wszystkich trudne chwile podczas tworzenia tego dokumentu. Wyrazy uznania dla recenzentów za konstruktywną krytykę i dobre rady. Jestem również wdzięczny Emmy za jej bezwarunkowe poparcie, oraz podziękowania dla Ivy i Dimitra, którzy pomogli mi znaleźć ważne źródła historyczne.
Autorstwo: Paweł Serafimow
Tłumaczenie: Falkonidas
Źródło oryginalne: http://www.korenine.si/zborniki/zbornik08/glagolitic.pdf
Źródło polskie: https://falkonidas.wordpress.com/2015/04/29/katodebilne-historyczne-brednie-zdruzgotane-czyli-o-dwoch-takich-co-rzekomo-wymyslili-slowianom-pismo/
Tagi: #Słowianie #Głagolica #lingwistyka #historia
Pochodzenie alfabetu głagolitycznego,Pochodzenie alfabetu głagolitycznego
Pochodzenie alfabetu głagolitycznego
Pochodzenie alfabetu głagolitycznego,Pochodzenie alfabetu głagolitycznego,Pochodzenie alfabetu głagolitycznego,Pochodzenie alfabetu głagolitycznego,Pochodzenie alfabetu głagolitycznego
Pochodzenie alfabetu głagolitycznego
Pochodzenie alfabetu głagolitycznego
Pochodzenie alfabetu głagolitycznego